De Verenigde Staten hebben als tweede land ter wereld de verkoop van vlees gemaakt uit cellen van levende dieren toegestaan. Deze ontwikkeling wordt gezien als een mijlpaal voor de hele kweekvleessector. Singapore was het eerste land dat kweekvlees op de markt bracht. Twee Amerikaanse bedrijven, Good Meat en Upside Foods, hebben nu toestemming gekregen om in laboratoria gekweekt kippenvlees op de markt te brengen. Hoewel de prijs nog niet bekend is, is grootschalige productie van kweekvlees tegen lage prijzen op dit moment nog niet mogelijk vanwege de hoge kosten van grondstoffen. Het zal waarschijnlijk nog jaren duren voordat kweekvlees overal verkrijgbaar is.
Good Meat, onderdeel van de start-up Eat Just, begon in 2011 met het ontwikkelen van plantaardige alternatieven voor eieren. Het bedrijf heeft als belangrijkste doel om dierenlevens te sparen. In 2020 mocht het als eerste bedrijf kweekvlees verkopen in Singapore. Upside Foods, voorheen bekend als Memphis Meats, richt zich sinds 2015 volledig op kweekvlees en heeft sterke wortels in de medische wetenschap. Beide bedrijven hebben grote investeringen aangetrokken om de productie op te schalen.
Om toestemming te krijgen in de Verenigde Staten moesten de start-ups door twee stadia gaan. De Food and Drug Administration (FDA) had al eerder verklaard dat er geen zorgen waren over de veiligheid van kweekvlees. De laatste stap werd genomen met de goedkeuring van het United States Department of Agriculture (USDA), dat de voedselveiligheid van de productiefaciliteiten en de ingrediënten en etikettering van het product moest beoordelen.
Vlees eten zonder dieren te slachten is mogelijk, maar heeft een hoge prijs. In eerste instantie zullen Upside Foods en Good Meat hun producten alleen beschikbaar stellen via exclusieve, high-end restaurants in San Francisco en Washington, D.C. Upside Foods serveert al lab-gegroeid vlees in Singapore, het eerste land dat de verkoop ervan toestaat.
Met de goedkeuring van de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) en het Ministerie van Landbouw willen de bedrijven hun vlees zo snel mogelijk op de markt brengen. Uma Valeti, de oprichter en CEO van Upside Foods, gelooft dat deze goedkeuring de manier waarop vlees op ons bord terechtkomt fundamenteel zal veranderen en ziet het als een “grote stap naar een duurzamere toekomst”.
Europa
In de Europese Unie is kweekvlees nog niet toegestaan. Het wordt gezien als een novel food, wat betekent dat er een volledig eindproduct moet zijn voordat er een aanvraag kan worden ingediend bij de Europese voedselautoriteit. Dit maakt het moeilijk om snel goedkeuring te krijgen in de EU, omdat de producten en technologie nog steeds worden ontwikkeld. Bovendien kan er politieke weerstand zijn, zoals het voornemen van Italië om kweekvlees te verbieden om de traditionele vleesindustrie te beschermen.
In de toekomst zoukweekvlees wel eens zijn weg kunnen vinden naar de mainstream markt. Wereldwijd richten 150 bedrijven zich op de ontwikkeling van laboratoriumvlees, niet alleen voor kip maar ook voor lam, vis en rundvlees, zonder dat er dierenoffers nodig zijn. Er wordt aangenomen dat laboratoriumvlees een kleinere impact heeft op het milieu en minder ruimte in beslag neemt dan traditionele vleesproductie.
Nederlandse kweekvleesbedrijven zijn blij met de goedkeuring die hun concurrenten in de VS krijgen. Tim van de Rijdt, Marketing Director van Mosa Meat, een bedrijf uit Maastricht dat in 2013 ‘s werelds eerste kweekvlees presenteerde, zegt: “Dit is een mijlpaal voor de hele sector.” Mosa Meat verwacht begin volgend jaar goedkeuring te krijgen voor zijn rundvleesburgers in Singapore en bereidt aanvragen voor in de VS, het Verenigd Koninkrijk en de EU. “De stappen die zijn genomen in Singapore en de VS zijn goede voorbeelden voor andere autoriteiten. Het is een duidelijk signaal dat we de markt kunnen betreden.” Een belangrijk aspect is hoe kweekvlees moet worden genoemd. In de VS wordt het momenteel “kweekvlees” genoemd.
Van Eelen: één van de grondleggers
Willem van Eelen, een Nederlandse onderzoeker, kreeg het eerste patent voor kweekvlees in 1999. Zijn dochter, Ira van Eelen, bleef de hele nacht op om de goedkeuring te vieren. “Het is jammer dat het nog niet in Nederland verkrijgbaar is. Maar het gaat erom wat dit betekent voor de wereld.” Kweekvlees wordt gezien als een klimaat- en diervriendelijk alternatief voor vlees waarvoor momenteel dieren moeten worden geslacht, in een wereld waar de vleesconsumptie de komende decennia naar verwachting aanzienlijk zal toenemen, vooral in opkomende economieën. Van Eelen hoopt ook dat mensen zich nu realiseren dat kweekvlees veilig is en “niet eng”.
Krijn de Nood, medeoprichter van het Delftse kweekvleesbedrijf Meatable, ziet het geven van groen licht in de VS ook als een succes voor de hele industrie. “Er is een markt voor ons allemaal, overal waar vlees wordt geconsumeerd.” Singapore is ook de kortste route voor Meatable, dat gespecialiseerd is in varkensvlees, om producten als dumplings, worstjes en pulled pork belly op de markt te brengen. “Regelgeving bepaalt grotendeels waar we beginnen. Je wilt investeringen zo snel mogelijk terugverdienen. Singapore en de VS lopen voorop, en met de VS is nu een hele grote markt geopend.”
Voetafdruk is nog te groot
In Nederland heeft de overheid vorig jaar 60 miljoen euro uitgetrokken om de ontwikkeling van kweekvlees en laboratoriumkaas te stimuleren. Een belangrijke vraag is hoe je de koolstofvoetafdruk van kweekvlees kunt verminderen. Uit een nog niet gepubliceerd onderzoek blijkt dat kweekvlees momenteel een grotere voetafdruk heeft dan slachtvlees. Volgens onderzoeksbureau CE Delft zal de productie in de toekomst duurzamer zijn. De milieu-impact kan aanzienlijk afnemen als grondstoffen niet langer afkomstig zijn van de farmaceutische industrie, maar van bedrijven die ook diervoeder produceren. Mosa Meat en Nutreco zijn hier al mee bezig. Daarnaast zouden energie-intensieve bioreactoren op hernieuwbare energie moeten draaien.
Procedure
De bedrijven benadrukken dat in het laboratorium gekweekt vlees authentiek is en niet vergeleken kan worden met populaire vegetarische hamburgers die de textuur van vlees proberen na te bootsen. Het proces van het kweken van in het laboratorium gekweekt vlees bestaat uit het vermenigvuldigen van microscopische cellen die uit een levend organisme worden gehaald, door middel van een biopsie of een bevruchte eicel. Deze cellen vermenigvuldigen zich in roestvrijstalen tanks en ontwikkelen zich tot dierlijke vetten, spierweefsel en bindweefsel. Het eindresultaat zijn grote vellen vlees die worden gesneden en gevormd tot worstjes, karbonades of gemalen vlees.
Geef als eerste een reactie