
De thuisconsumptie van verse aardappelen is in 2019 weer gedaald, maar door de stijgende aardappelprijzen zijn de uitgaven met 13% gestegen. Vorig jaar kochten de Belgen gemiddeld 21,4 kg aardappelen per hoofd van de bevolking voor thuisconsumptie. Oudere mensen kopen meer aardappelen dan jongere consumenten. Het belangrijkste kanaal voor de aankoop van verse aardappelen is duidelijk de supermarkt met een aandeel van 85%. Dit is het resultaat van een onderzoek dat GfK in opdracht van VLAM heeft uitgevoerd.
In totaal kocht 91% van de Belgische huishoudens in 2019 aardappelen. Het aangekochte volume per aankoop daalde van 4 naar 3,8 kilogram. “Dit is het resultaat van een hernieuwde omschakeling naar kleinere aardappelverpakkingen. Aardappelen worden in 9 van de 10 gevallen in voorverpakkingen gekocht”, zegt VLAM. “De keuze voor kleinere verpakkingen leidt echter ook tot minder afval en de aankoopcijfers zijn meer in overeenstemming met de werkelijk verbruikte hoeveelheid.
Minder aardappelen
In 2019 bleef de aankoopfrequentie stabiel op 13,6 keer per jaar. Samen met het lagere volume per aankoop betekent dit een daling van de binnenlandse aardappelconsumptie met 3% tussen 2018 en 2019. In het verleden werd gemiddeld 20,4 kg verse aardappelen per hoofd van de bevolking aangekocht. De gemiddelde prijs voor aardappelen steeg van 1 tot 1,16 euro per kilo. Hierdoor gaven de Belgen gemiddeld 13% meer uit aan verse aardappelen, in totaal 23,7 euro per hoofd van de bevolking.
Cijfers per regio en leeftijd
De binnenlandse consumptie van verse aardappelen is hoger in Vlaanderen (21,5 kg per hoofd van de bevolking) dan in Wallonië (20 kg) en Brussel (15,4 kg). Er zijn ook grote verschillen naar gelang van de leeftijd: 27,3 kg per hoofd van de bevolking voor 65-plussers, tegenover 15,2 kg per hoofd van de bevolking voor 30-plussers. “Op lange termijn hebben we een daling gezien in Vlaanderen, Brussel en Wallonië en een daling voor alle leeftijdsgroepen, maar in 2019 was er een stabilisatie in Wallonië en een stijging voor mensen tussen 30 en 39 jaar”, rapporteert VLAM opnieuw.
Behoefte aan variëteit
Vlamingen houden van aardappelen, ze zijn voedzaam en veelzijdig. Ze zijn ook een integraal onderdeel van onze basiskeuken, dus het koken en het eten van aardappelen maakt deel uit van onze routine en gewoontes. Ze zijn ook goedkoop, gemakkelijk te bereiden en puur en natuurlijk. “De daling van de binnenlandse aardappelconsumptie kan deels worden verklaard door een toegenomen behoefte aan variëteit met andere maaltijdbegeleiders, gevoed door het groeiende aanbod aan alternatieven en het contact met andere voedselplanten”, onthult een studie die in opdracht van VLAM is uitgevoerd.
Aardappelen worden vaak gekookt gegeten, gevolgd door frrieten, puree en gekookte aardappelen. Aardappelen in de oven en gestoomde aardappelen worden niet vaak gegeten, maar hun aantal is de laatste jaren toegenomen.
Rassen
In termen van diversiteit blijft Bintje terrein verliezen, met een aandeel van 17% in 2019 tegenover 25% vijf jaar eerder. Het zijn niet de bekende rassen van boerenaardappelen zoals Nicola of Charlotte die hiervan profiteren, maar enkele minder bekende rassen. De kennis van de consument over de rassen is zeer beperkt, maar in ieder geval is de manier waarop ze gekookt worden – vast of melig – belangrijker dan het ras. Het aandeel van de biologische aardappelen blijft stijgen en schommelt momenteel rond de 5%.
Belgisch
Driekwart van de aangekochte aardappelen komt uit België. In grote supermarkten en buurtsupermarkten is dit percentage meer dan 80%. Bij de hard discount is het percentage Belgische aardappelen het laagst: het schommelt rond de 60%. Het is verrassend dat het overgrote deel van de verse aardappelen in de supermarkten wordt gekocht (85%). Het aandeel van de groenten- en fruitwinkels blijft stabiel op 3% en het aandeel van de rechtstreekse verkoop op de landbouwbedrijven blijft dalen. In 2015 was het 10%, vorig jaar was het 7%.
Verse verwerkte aardappelen
Na een stabiel thuisverbruik in de afgelopen jaren is de binnenlandse consumptie van verse verwerkte aardappelen aanzienlijk gestegen van 1,6 kg per hoofd van de bevolking in 2019 tot 1,9 kg in 2019. “Dit zijn alledaagse consumptiegoederen die meer kopers kunnen aantrekken,” zegt VLAM. Het aantal afnemers van deze verse aardappelproducten is gestegen van 57 procent in 2014 naar 64 procent in 2019. De frequentie waarmee deze producten worden gekocht is gestegen van 6,6 naar 7,1 keer per jaar.
Andere maaltijdbegeleiders en bereide maaltijden
Gemiddeld eten de Belgen ongeveer drie keer per week aardappelen, 2,2 keer niet gefrituurd en 0,7 keer gefrituurd. Dit betekent dat de aardappel nog steeds het hoofdbestanddeel van de maaltijd is. Pasta’s staan 1,5 keer op het menu en rijst 0,9 keer. Wraps (0,3), quinoa (0,2), bulgur (0,1) en couscous (0,2) volgen elkaar op de voet. Bijna één keer per week eten de Belgen een maaltijd zonder een van deze begeleiders. “Dus de aardappel blijft de voedselpartner bij uitstek. Dit komt ook tot uiting in de consumptiecijfers van de andere maaaltijdbegeleiders, die op een status-quo blijven staan. Kant-en-klare maaltijden blijven toenemen en bereiken uiteindelijk een binnenlandse consumptie van 7,6 kilogram per hoofd van de bevolking,” lijkt het.
Horeca en frituren
De totale markt van de fooservice groeide in 2019 met 4,3% in termen van uitgaven. Na 2018 is het aantal bezoeken aan horeca en aanverwante instellingen het afgelopen jaar stabiel gebleven. Door de coronarisis zijn de vooruitzichten voor 2020 dramatisch. De aardappel blijft een product dat relatief meer thuis wordt geconsumeerd: 85% van de tijd dat we gebakken aardappelen eten brengen we thuis door en 7% thuis bij familie en vrienden. Hierdoor blijft er slechts 8% over voor buitenhuisconsumptie.
Een uitzondering hierbij zijn de frieten, waarvan het belang voor de buitenhuisconsumptie is gedaald tot 53%. Bovendien eet 27% van ons frieten in restaurants, 7% thuis bij familie en vrienden en 4% op het werk of op school. Bovendien worden frieten, wanneer ze thuis worden gegeten, in een derde van de gevallen in een frietkot gehaald.
Bron: VLAM
Geef als eerste een reactie