Van 4 tot 9 mei 2019 presenteren internationale leiders hun nieuwste technologieën op de IFFA en geven zij informatie over belangrijke trends en ontwikkelingen in de vleesindustrie. Het zijn vooral de technische oplossingen die zorgen voor een betere voedselveiligheid die van centraal belang zijn.
Als voorproefje van de tentoonstelling vroegen we Richard Clemens, voorzitter van de beroepsvereniging van voedselverwerkings- en verpakkingsmachines van de Duitse vereniging voor machinebouw (VDMA Fachverband Nahrungsmittelmaschinen und Verpackungsmaschinen), naar voedselveiligheid.
De productie van veilige en hygiënisch onberispelijke producten is een absolute prioriteit voor de vleesindustrie. Maar ook het terugroepen van levensmiddelen neemt in deze sector jaarlijks toe. Waar komen de meeste risico’s vandaan?
Volgens informatie van het Bundesamt für Verbraucherschutz und Lebensmittelsicherheit hebben de meest voorkomende klachten betrekking op microbiologische verontreiniging, vreemde voorwerpen, onjuiste etikettering en overschrijding van de grenswaarden voor verboden ingrediënten. De onderzoeken hebben bijna altijd hetzelfde beeld laten zien: de oorzaken zijn voornamelijk te wijten aan menselijk falen en minder vaak aan een strikt technische storing. En helaas heeft elke tak ook zijn zwarte schaapjes die enorme criminele energie steken in het vrijwillig omzeilen van wettelijke regels om economische voordelen te behalen. In de praktijk is dit voedselfraude.
Hoe kan het risico van microbiologische besmetting worden uitgesloten of op zijn minst beperkt?
De vleesindustrie is nog steeds zeer handmatig, waarbij de mens nog steeds het grootste hygiënische risico vormt wat betreft de overdracht van ziektekiemen in de gehele waardeketen. Vooral in gebieden waar er direct contact is tussen de medewerker en het product. Een belangrijke stap om de voedselveiligheid te verbeteren is dan ook het zoveel mogelijk handmatige activiteiten door geautomatiseerde processen vervangen. Het volledig geautomatiseerd portioneren en plaatsen van filets, steaks of worsten in verpakkingen door industriële laders of robots is hier een voorbeeld van.
Het verminderen van de menselijke invloed in het proces is één ding. Welke aanvullende technische maatregelen bestaan er om bacteriologische besmetting van vlees en worst te voorkomen?
Voor de hygiëne is vooral de consequente toepassing van het hygiënische ontwerp van apparaten, toestellen, machines en installaties doorslaggevend. Alles is gebaseerd op de wettelijke voorschriften, de Machinerichtlijn en de Voedingsmiddelenverordening en de aanbevelingen uit de richtlijnen van de EHEDG [European Hygienic Engineering & Design Group]. Deze eisen omvatten bijvoorbeeld bouwkundige principes. Dit is om dode hoeken, inkepingen, holtes en scheuren te vermijden waar de resten van producten die het ideale kweekmedium vormen voor elke bacteriologische infectie zich bij voorkeur ophopen. Maar hygiënisch ontwerp betekent ook dat machines en installaties zo zijn ontworpen dat ze gemakkelijker, zorgvuldiger, grondiger, sneller en milieuvriendelijker kunnen worden gereinigd. Detergenten en desinfectiemiddelen moeten ook vrij kunnen stromen.
Vreemde voorwerpen in voedsel zijn ook een frequente gelegenheid om voedsel terug te roepen. In hoeverre kunnen ze vandaag de dag worden vermeden dankzij de beschikbare technologieën?
Het opnemen van vreemde voorwerpen in vlees en vleeswaren kan bijna overal in de waardeketen voorkomen. Bijvoorbeeld door het breken van een mes in het snijbedrijf of het vergeten van schroeven en afdichtingen tijdens onverwachte onderhouds- of reparatiewerkzaamheden. Andere bronnen zijn materiaalbreuken en spleten als gevolg van slijtage van machine- en installatieonderdelen. Vreemde stoffen kunnen worden opgespoord door middel van inspectiesystemen zoals metaaldetectoren of röntgenapparatuur. Metaaldetectoren zijn een effectieve en goedkope methode voor het opsporen van ferro- en non-ferrometalen, alsook van kunststoffen en kunststoffolies die metaalpoeders in levensmiddelen en verpakkingen bevatten. Stenen, glas, botten of kunststoffen komen echter veel vaker in producten voor dan metalen deeltjes. Röntgenstralen worden hier gebruikt omdat ze een breed scala aan controles van bijna alle vreemde voorwerpen bieden. Samen met de controlewegers maken ze het mogelijk om verschillende criteria voor verpakte en onverpakte levensmiddelen tegelijkertijd te controleren. Zo is het naast de verontreiniging door glas-, steen-, keramische of metaaldeeltjes ook mogelijk om afwijkingen in dichtheid, gewicht of vulvolume of vormcorrectie te controleren. In de praktijk worden beide besturingssystemen gecombineerd met afbuigsystemen om verontreinigde of defecte producten automatisch uit de rest van het bereidingsproces te verwijderen. De continue documentatie van controle- of meetgegevens is een belangrijke stap in de richting van traceerbaarheid en een waardevol hulpmiddel bij het opsporen van bronnen van defecten in de productie en het uitvoeren van gerichte verbeteringsmaatregelen.
Bovengenoemde bepalingen bieden echter geen bescherming tegen voedselfraude. Hoe kunnen fabrikanten ervoor zorgen dat de voedselveiligheid en authenticiteit van levensmiddelen hier worden verbeterd?
Dit vereist een breed scala aan maatregelen. Naast de tot nu toe bestaande eisen op het gebied van autocontrole moeten zij dus een volledig gedigitaliseerd en onvervalsbaar traceerbaarheidssysteem opzetten. Bovendien moeten regelmatig gedocumenteerde beoordelingen van zwakke punten en risicoanalyses als gevolg van voedselfraude worden uitgevoerd in de gehele waardeketen, van grondstof tot eindproduct, en moeten de desbetreffende HACCP-concepten ten uitvoer worden gebracht. Het vereist ook een zeer nauwe en vertrouwensvolle samenwerking met overheidsinstanties, test- en certificatie-instellingen en onderzoeksinstellingen. Analysetechnieken zijn ook een andere component die zorgt voor een betere voedselveiligheid en bescherming tegen voedselfraude. Conventionele analytische processen zijn te ingewikkeld, te duur en vooral te tijdrovend. Om deze reden staan zij alleen steekproefenquêtes toe. De strijd tegen voedselfraude vereist echter flexibele, voldoende nauwkeurige en vooral snelle testmethoden voor mobiel gebruik en voortdurende interventie op de productielijn. Een voorbeeld is niet-invasieve NIR-spectroscopie. Bij de inkomende goedereninspectie kunnen de kwaliteit en identiteit van de geleverde goederen binnen enkele seconden worden gecontroleerd, zelfs voor producten in glazen verpakkingen of trays.
Voedselveiligheid is een van de belangrijkste thema’s van IFFA 2019.
Meer informatie op: www.iffa.com/topthemen.
Volledige informatie over IFFA en tickets voor:
www.iffa.com
Vertaald met www.DeepL.com/Translator
Vertaald met www.DeepL.com/Translator
Geef als eerste een reactie