Belgisch witblauw rundvlees heeft beperkte koolstofvoetafdruk

Vlees eten wordt in de media vaak afgeschilderd als een belangrijke oorzaak van de klimaatopwarming. Maar heeft onze vleesproductie werkelijk zo’n grote impact op het klimaat? In Vlaanderen is de veehouderij immers slechts verantwoordelijk voor ongeveer 5% van de totale Vlaamse uitstoot van broeikasgassen. Maar vleesvee wordt wereldwijd ook gehouden in zeer uiteenlopende productiesystemen, met een koolstofvoetafdruk die aanzienlijk kan verschillen, waarbij die van ons witblauw rundvlees beperkt blijkt te zijn.

De voetafdruk van rundvlees

De uitstoot per kg rundvlees is een belangrijk element. Om die beter in kaart te brengen, berekende ERM, een onafhankelijk milieuadviesbureau met heel wat expertise op dit vlak, in samenwerking met UGent in 2011 de carbon footprint (koolstofvoetafdruk) van Belgisch witblauw vlees. Die bleek 17,7 CO2-equivalenten per kg karkas of 21,9 CO2-equivalenten per kg ontbeend vlees te bedragen.

Omdat niet alle landen dezelfde rundveerassen houden en niet dezelfde productiesystemen hanteren, zal de koolstofvoetafdruk van het vlees in die landen verschillend zijn. Daarom gaf Boerenbond aan het adviesbureau ERM de opdracht om ook een vergelijkende literatuurstudie te maken van de koolstofvoetafdruk van Braziliaans rundvlees, Iers rundvlees en Belgisch witblauw rundvlees. ERM legde hiervoor 6 internationale studies over de koolstofvoetafdruk van deze rundvleestypes naast elkaar.

Het is niet altijd evident om een goede vergelijking te maken tussen studies, omdat de uitgangspunten en functionele eenheden (kg karkas, kg ontbeend vlees …)  uiteenlopend zijn. Toch heeft ERM een goede vergelijking kunnen maken op basis van de beschikbare informatie en de parameters in elke studie. Alle studies berekenen de koolstofvoetafdruk van bij de productie van grondstoffen (de cradle, dus de ‘wieg’ van het vlees) tot het afvoeren van dieren (vlees) van de boerderij (de farm gate). Om deze koolstofvoetafdruk uit te drukken, wordt het meest de eenheid van kg CO2-equivalenten per kg karkas gehanteerd. Opvallend is wel dat elke studie de eenheid kiest die het best uitkomt voor het betrokken vleestype. De meest correcte eenheid is uitgedrukt per kg vlees, want uiteindelijk wordt niet het karkas, maar het vlees geconsumeerd.  

Uit de vergelijking blijkt duidelijk dat de koolstofvoetafdruk voor Belgisch witblauw rundvlees lager is dan die voor Iers rundvlees en ongeveer de helft bedraagt van die voor Braziliaans rundvlees:

• Braziliaans rundvlees: tussen 41 en 48,5 CO2-equivalenten/kg vlees,
• Iers rundvlees: tussen 27,5 en 34,4 kg CO2-equivalenten/kg vlees,
• Belgisch witblauw rundvlees: tussen 20,3 en 21,9 kg CO2-equivalenten/kg vlees.

De goede score van ons rundvlees is onder meer het gevolg van de intensievere productiemethode dan in Ierland of Brazilië. De hoge vleesaanzet (groei/dag) en het zeer hoge vleesrendement bij Belgische witblauwe runderen zijn de voornaamste verklaringen voor deze lagere koolstofvoetafdruk. Dit bewijst dat het Belgisch witblauw een zeer efficiënt ras is voor vleesproductie, met een minimale klimaatimpact.

Vlees in een evenwichtig dieet

In de discussie over het wel of niet eten van vlees, beperkt de vergelijking met plantaardige voeding zich doorgaans tot de eiwitten. De andere troeven van dierlijke producten worden vaak vergeten. Dierlijke producten (vlees, zuivel, eieren) zijn immers niet alleen rijk aan biologisch hoogwaardige eiwitten, ze zijn ook een belangrijke bron van vitaminen en mineralen. Het gehalte aan eiwitten, vitaminen en mineralen van dierlijke producten stemt bovendien bijzonder goed overeen met de behoefte van de mens. Er is een mooi evenwicht tussen die diverse voedingselementen en ze zijn zeer goed opneembaar.

Graslanden

De Hoge Gezondheidsraad wijst op de voedingswaarde van dierlijke producten en stelt aanbevolen hoeveelheden voor. Zo beperk je de dagelijkse hoeveelheid bereid vlees, vis en eieren best tot 100 gram. Voor volwassen mensen met een lichte activiteit wordt aanbevolen om 3 glazen melk te drinken (450 ml) en ze mogen een sneetje kaas (20 gram) eten. In functie van je activiteit (arbeid, sport) of bijvoorbeeld een zwangerschap of herstel van een ziekte, worden de aanbevelingen bijgestuurd.

Een andere troef van onze veehouderij is dat ze rest- of nevenstromen van de voedingsindustrie opwaardeert. Pulp, schroot, aardappelschillen… zijn grondstoffen van onze veevoeding. In België maken ze meer dan de helft van de grondstoffen voor mengvoeders uit. Daarenboven zijn herkauwers de ideale ‘machine’ om gras om te zetten in menselijke voeding (vlees, zuivel). Op die manier leveren onze graslanden een bijdrage aan de voedselproductie. Bovendien vormen ze een opslagplaats voor koolstof in de bodem.

Vlees heeft duidelijk  zijn plaats in een evenwichtig dieet. Het kiezen voor Belgisch rundvlees is dan ook kiezen voor gezonde voeding en voor een duurzame productie, met een zo laag  mogelijke koolstofvoetafdruk.